Çocuklar büyüdükçe herşeyi kendi başına yapmak isterler, bu davranışda gayet normaldir. Çocukların anne babaları veya bakımlarını üstlenen kişiler mümkün oldukça çocukların kendi sorumluluklarını almalarına izin vererek ve teşvik ederek becerilerinin gelişmesine yardımcı olmalıdırlar.
Çocuklar öz bakımlarını yaparken dağınık, hızlı veya yavaş olabilirler, fakat kendileri için birşeyler yaptıkça eğlenerek öğrenirler ayrıca özgüven duyguları gelişir.
İlk olarak öğrenmeleri gereken unsur :
• Kendi kendine yemek yemek,
Çocuklara bebeklikten itibaren kendi başına beslenmeye çalışması için müsade etmek gerekir. Eline kaşık ve çatal vererek kendi başına yemesine ve yerken de dağıtmasına izin verin. Döküp saçarak öğrenecektir bu yüzden zarar görmemesi için plastik kaplarla da başlayabilirsiniz. Bu aşamada serbest bırakmak önemli fakat gerektiğinde müdahale edin.
• Kendi başına giyinmek
Çocuklara kendi başına giyinebileceğini gösterin.
İlk aşamada sizi izlemesine izin verin çünkü gördüklerini taklit ederek öğrenme duygusu gelişir. Daha sonrasında küçük parçaları giyinmeye başlayarak devam edebilir. Mesela çoraplarını giyip çıkarmaya başlayabilir, hırkasını montunu giyebilir. Çocuklar büyüdükçe, giyinme aşamalarını zorlaştırın. Örneğin; fermuar açma kapatma, düğme ilikleme.
Önemli olan her aşamada sabırlı ve sakin kalarak öğrenmesine yardımcı olmaktır.
• Hijyen ve bakım
Çocuklara kendi başına tuvalet kullanmaya alıştırın, işini bitirdiğinde kıyafetlerini düzeltmesini ve tuvalet sonrasında ellerini yıkamasını hatırlatın. Ayrıca çocuklara yemekten sonra dişlerini nasıl fırçalayacaklarını öğretin. İhtiyaç duymaları halinde yardımcı olun. Uyandıklarında el yüz yıkamalarını hatırlatın. Gerekirse bunu eğlenceli hale getirerek öğretmeye çalışın.
• Günlük ev işlerine yardım etmek
Çocuklara kendi eşyalarını toplaması gerektiğini hatırlatın. Masa kurma-toplama, dağıttığı oyuncaklarını toplama, kendi suyunu alabilme, eşyalarla işi bittiğinde yerine koyma gibi günlük ev işlerine yardımcı olmalarını sağlayarak başlayın. Yaşlarına göre sorumluluk verebilirsiniz.
Örneğin; küçük çocuklara masa hazırlarken peçete veya kaşık yerleştirme görevi verin. Biraz daha büyüdüklerinde tabaklarını taşıyabilecek duruma geldiklerinde masadan kaldırmaları için teşvik edin.
Öz bakım becerilerini geliştirmeye çalışırken başarının sırrı, çocukların yaşlarına uygun etkinlikler vermektir.
Yetişkinlerin çocuklar için rol model olduğunu unutmayın. Çocuklar bizi izleyerek çok şey öğrenirler.
Sevgiyle...