Ailelerin endişe duyarak başladığı eğitim, hatta bazı ailelerin “korkulu rüyası”tuvalet eğitimi. Peki bu kadar korkmaya gerek var mı? Çözümsüz mü?
Çocuğun hem gelişiminin hem kişiliğinin gelişiminde önemli rol olan tuvalet eğitimi, her çocuğun kendini hazır hissetmesiyle farklı zamanlarda verilir. Çocuklar genelde 18 ve 24 ay arasında tuvalet eğitimine hazır olurken, bazı çocuklar daha geç hazır olur, her çocuğun kas ve psikolojik gelişimi farklılık göstereceğinden bu süreç uzayabilir veya kısalabilir yani çocuğun 1 buçuk yaşından önce tuvalet eğitimine hazır olamayabilirler.
Çocuklar, genel olarak tuvalet eğitimine hazır olduklarında belli başlı davranışlar sergilerler. Tuvalet eğitimi vermenin zamanı geldiğini anlayabileceğiniz davranışların bazıları şunlardır;
Yürüyebilir ve kısa süreli olarak oturup kalkabilir.
Çevresindeki insanların tuvalete gitmelerini izleyebilir ve merak edebilir.
Tuvaletlerini yaptıklarında ebeveynlerine bazı sesler, jest veya mimiklerle bunu anlatabilir.
Pantolonunu aşağı ve yukarı çekebilir.
Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun fizyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimleri değerlendirilmeli ancak hazır olduğuna emin olunduğunda eğitim verilmelidir. Çocuğun bağırsak ve mesane kaslarının tuvaleti tutmak ve kontrol edebilmek için gelişmiş olması, çocuğun yürümeye başlamış olması ve ihtiyaçlarını dile getirmeyi öğrenmiş olması gerekir. Tuvalet eğitimine başlanan zamanın ailenin taşınma, bir yakının kaybı ve yeni bir bebeğin doğumu gibi önemli değişikliklerin yaşandığı bir döneme denk gelmemesi de önemlidir.
Çocuklar eğitime başlandığı süreçte yeterli kas olgunluğuna sahip olmadıklarından tuvaletlerinin geldiğini hissedemeyebilir ve bunu ailelerine söyleyemeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin belli saatlerde çocuklarına tuvaletinin gelip gelmediğini sorması çok önemlidir. Çocuğun tuvaleti geldiğinde tuvalete gitmesi gerektiği ona söylenmelidir. Eğitime başlanırken bebek bezi kullanımı bırakılmalıdır.
Tuvalet eğitimi gece olduğunda ebeveynler için zorlayıcı olabilir. Başlangıç sürecinde yalnızca geceleri bebek bezi takılabilir. Sonrasında bebeğin tuvalete alışması ile artık gece de bez bağlanmadan uyuyabilir. Altında bezi olmadığını hisseden bebekler tuvaleti geldiğinde ailelerine uyarıcılarda bulunacaktır.
Ebeveynler en çok eğitim ne kadar sürer diye sorar. Verilecek eğitim genellikle 3-6 ay aralığında bir süreçtir. Bu süreç bazı çocuklar için daha kısa veya daha uzun olabilir. Çocuk tuvalet eğitimine hazır olmadan eğitime başlandığında bu süreç çok daha uzun ve zorlu geçer.
Altını ıslatma gibi durumlarda kızmamalı aksine bir sonraki deneyimi için çocuk desteklenmelidir. Olumsuz tepkiler süreci uzatabilir. Aynı zamanda her tuvaletten sonra istediği şeyi almakta süreci uzatabilir. Çocuk bunun karşılığında hep istediği olacağını düşüneceği için sürekli olarak ödüllendirilme yapılmaması, ara sıra minik ödüller çocuğa güven verecektir.
Aşağıda tuvalet eğitimi boyunca yararlanabileceğiniz kitaplara yer verdik. Umarım eğitim süreci sizin için ve çocuğunuz için harika geçer. Unutmayın ki güneşli günler yakın.
